El kesikleri ve yara izleri, hem fonksiyonel hem de kozmetik açıdan önemli sorunlara yol açabilir. El, karmaşık yapısı (kas, tendon, sinir, damar, kemik) nedeniyle küçük gibi görünen bir kesi bile ciddi sonuçlar doğurabilir. Ayrıca yara izleri, hareket kısıtlılığına ve estetik rahatsızlığa neden olabilir.
🔪 El Kesikleri (Lacerasyonlar)
🧠 Nedenleri:
-
Cam kesikleri
-
Bıçak veya kesici alet yaralanmaları
-
Endüstriyel kazalar
-
Ev kazaları (mutfak, bahçe işleri)
⚠️ Dikkat Edilmesi Gereken Yapılar:
-
Tendonlar: Parmakları bükme veya düzleştirme işlevi görür. Kesildiğinde parmak hareketi kaybolur.
-
Sinirler: Duyu kaybı, karıncalanma, kas zayıflığı olabilir.
-
Damarlar: Kanama ve parmakta solukluk görülebilir.
-
Eklem ve kemikler: Derin kesilerde etkilenebilir.
🩹 İlk Müdahale:
-
Kanama varsa baskı uygulanarak durdurulmalı.
-
Temiz su ile yara yıkanmalı.
-
Yara üzerine temiz bez veya steril gazlı bez örtülmeli.
-
Parmak hareketleri ve hissiyat kontrol edilmeli.
-
Gerekirse acil servise ya da el cerrahisine yönlendirilmelidir.
🛠️ Tedavi Yöntemleri:
-
Yüzeysel kesikler: Temizlik, dikiş veya yapıştırıcı, pansuman
-
Derin kesikler:
-
Tendon/sinir onarımı (mikrocerrahi gerekebilir)
-
Ameliyat sonrası atelleme ve fizik tedavi
-
💢 Yara İzi (Skar) Oluşumu
💡 Yara İzi Nedir?
Deri iyileştikçe, kolajen üretimiyle birlikte skar dokusu (iz) oluşur. Ancak eldeki yara izleri zamanla kalınlaşabilir, sertleşebilir ve hareketi kısıtlayabilir.
🧬 Yara İzi Türleri:
-
Normal skar: Zamanla silikleşir
-
Hipertrofik skar: Kabarık, kırmızı, sert ve kaşıntılı olabilir
-
Keloid: Normal yara sınırlarını aşarak büyür, estetik açıdan rahatsız edicidir
-
Kontraktür skarı: Derinin kasılıp hareketi kısıtlaması (özellikle yanık sonrası)
🎯 Tedavi Seçenekleri:
1. Koruyucu Yaklaşım:
-
Yara iyileşirken masaj, silikon jel/silikon sheet kullanımı
-
Güneş koruyucu kullanmak (skar koyulaşmasını önler)
2. Medikal ve Cerrahi Yaklaşımlar:
-
Skar enjeksiyonları (kortizon)
-
Lazer tedavisi
-
Mikroiğneleme (microneedling)
-
Skar revizyon cerrahisi (yara izinin yeniden kesilip daha estetik dikilmesi)
-
Z-plasti veya flep gibi tekniklerle hareket kısıtlılığı olan izlerin düzeltilmesi
🧠 Fizik Tedavi ve Rehabilitasyonun Önemi
Özellikle tendon veya sinir kesileri sonrası yapılan cerrahilerde:
-
Parmak egzersizleri
-
Manuel terapi
-
Atel uygulamaları gerekir
Bunlar, hem yara izini yumuşatır hem de hareket kaybını önler.
✅ Ne Zaman Doktora Gitmelisin?
-
Derin kesiklerde (tendon/sinir şüphesi varsa)
-
Kanama durmuyorsa
-
Yara bölgesinde duyu kaybı, hissizlik, karıncalanma varsa
-
Yara iyileştikten sonra iz sert, kabarık ya da kaşıntılıysa
-
Parmak hareketleri kısıtlanmışsa