El kırıkları, elin herhangi bir kemiğinde (parmak kemikleri, tarak kemikleri, el bileğine yakın küçük kemikler) oluşan çatlak veya tam kemik bütünlüğünün bozulması durumudur. Travma, düşme, sıkışma, darbe gibi nedenlerle oluşur ve erken tanı ile doğru tedavi edilmediğinde kalıcı fonksiyon kayıplarına yol açabilir.
🦴 Elin Hangi Bölgelerinde Kırık Olabilir?
🔹 Parmak Kemikleri (Falanks) Kırıkları
-
En sık görülen el kırıklarıdır.
-
Parmakta şişlik, morarma ve hareket kısıtlılığı olur.
🔹 Metakarp Kırıkları (El tarak kemikleri)
-
Yumruk atma sonucu en sık 5. metakarp (boksör kırığı) kırılır.
-
Parmak hizasında çökme, şekil bozukluğu görülebilir.
🔹 Karpa Kemikleri (El bileğine yakın küçük kemikler)
-
Özellikle skafoid kırığı önemlidir. Bilekte ağrı ve geç iyileşme olabilir.
🔍 Belirtiler
-
Şiddetli ağrı
-
Şişlik, morarma
-
Parmakta veya elde hareket kısıtlılığı
-
Şekil bozukluğu (eğrilik, çökme)
-
El üzerine bastıramama
-
Açık kırıklarda ciltte yara
🛠️ Tanı Yöntemleri
-
Fizik muayene
-
Röntgen (X-ray): Kırık hattını gösterir
-
BT (tomografi): Küçük kemik kırıkları (özellikle skafoid) için
-
MR: Damar ve bağ yaralanması şüphesinde
🩹 Tedavi Yöntemleri
✅ 1. Alçı veya Atel (Konservatif Tedavi)
-
Oynamamış (kaymamış) ve düzgün hatlı kırıklarda kullanılır
-
Süre: Genellikle 3–6 hafta
-
Takipte röntgen çekilerek kırığın iyileşmesi izlenir
✅ 2. Cerrahi Tedavi (Operasyon)
Aşağıdaki durumlarda gerekebilir:
-
Kırık uçları ayrılmışsa (disloke kırık)
-
Ekleme uzanıyorsa
-
Çok parçalı kırıklarda
-
Sinir, damar, tendon gibi yapılar da etkilenmişse
Cerrahi teknikler:
-
Plaka ve vida uygulamaları
-
Tel (K-tel) ile tespit
-
External fiksatör (açık kırıklarda dıştan sabitleme)
🧠 İyileşme Süreci ve Rehabilitasyon
-
Kemik iyileşmesi: 4–8 hafta (kişiye, yaşa ve kırık yerine göre değişir)
-
Fizik tedavi: Atel sonrası parmak ve el hareketlerinin tekrar kazandırılması şarttır
-
Tam iyileşme: Ortalama 2–3 ay sürebilir
⚠️ Komplikasyonlar (Tedavi edilmezse veya geç kalınırsa)
-
Parmaklarda hareket kısıtlılığı
-
Kalıcı şekil bozukluğu
-
Sinir sıkışması/yaralanması
-
Enfeksiyon (özellikle açık kırıklarda)
-
Kırığın kaynamaması veya yanlış kaynaması (malunion)
🔎 Ne Zaman El Cerrahına Gidilmeli?
-
Parmakta şekil bozukluğu varsa
-
Hareket ettirince ağrı artıyorsa
-
El üzerine bastıramıyorsan
-
Şişlik ve morarma ciddi düzeydeyse
-
Travma sonrası duyu kaybı varsa